“ҲАЁТ ҲАҚИҚАТЛАРИ” ТУРКУМИДАН: “Ёзилган овоз”

Чет элга чиқишни кўпчилик орзу қилади. Чунки хорижга кетганлардан у ердаги таассуротларни сўраб билишган, оз-моз хабардор, тасаввурга эга. Хуллас, яшаш яхши деб ўйлайди. Тўғри, яшаш яхши, балки зўрдир, аммо бизда-чи? Ношукурликка бир намуна-да бу ҳам.

Бу ҳақда ёзмоқчи эмасман. Орзу қилиш, чет элга чиқишнинг ёмон жойи йўқ. Уёқларни ҳам бир кўриш керак-да. Хорижга бориб келган бир санъатшунос танишим билан бўлган суҳбат ва унинг (менинг ва бир хорижликнинг ҳам) ҳайрати ҳақида ёзмоқчиман.

Шу танишим Европага саёҳат қилиб қайтди. Рости, унга ҳавас билан боқдим. Нега дейсизми? Чунки у муҳташам стадиондаги футбол ўйинига тушди, бир машҳур қўшиқчининг стадиондаги концертини кўрди. Футбол ўз йўлига, бу спорт тури ҳақида ҳозир ҳамма ёзяпти, қалам ёки ручка ушлашни билган ёш борки, футбол(имиз)ни танқид қилиш, ЎФФ, ПФЛ ва ёки Толибжоновни сўкиш билан овора.

Биз концерт хусусида суҳбатлашамиз. Ўша машҳур қўшиқчи (кимлигини ва қаерда бўлганини сир тутишга мажбурман, умуман, бунинг унча аҳамияти йўқ) муҳташам бир стадионда концерт берди. Одам тўлиб-тошган, оломон ўзини дам уёққа, дам буёққа уради. Ўртада барча мусиқа ускуналари ўрнатилган, қўшиқчи жавлон уриб ашула айтяпти. Яна бир жойда турса ҳам майли, сакраб, югуриб, ўйнаб куйламоқда. Хонанда терлаб кетган, ҳансираб қолган, аҳволи чатоқ, хуллас. Энг кераклиси, барча қўшиқларни жонли ижрода айтяпти!

“Нима зарил экан? Ўзини ўтга, чўққа уриб, терлаб-пишиб, жонли айтиш шартмикан?”, дея ўйлай бошлаган танишим ёнидаги чет эллик танишига шу ўйини беихтиёр етказди. Анави чет эллик ҳайрон: “Қанақасига? Унда концертнинг нима кераги бор? Шунча одам ишини ташлаб, бекорга келдими у ҳолда?” (таржима қилинди). Танишим ўзбекмасми, фонограмма орқали бериладиган концертларга ўрганиб қолган, бу ҳолатни оддий қабул қилганди...

Ўзбекистон халқ артисти Озодбек Назарбековдан тортиб аксарият хонандалар айни дамда фақат фонограмма орқали концерт беряпти. Халқимиз шу алдовга ҳам ишониб, қиммат чипталарни сотиб олиб, вақтини аямай, шу концертда 2-3 соатлаб ўтиради. Шу чиптанинг пулига фарзандингга кийим ол, мактабига китоб харид қил, қорнини тўйдир, ортганига ўша қўшиқнинг дискини сотиб ол, дейдиган одам йўқ. Яна четга чиқишни орзу қиламиз, яшашимиздан нолиймиз. Шунча пулларни фойдасиз нарсаларга совуриб ётгандан кейин нолиймиз-да.

Хонандаларимизда орият қолмади. Уларга гапириш фойдасиз. Айтишадию, урса, эт қотади, сўкса, бет. Уялмасдан “қўшиқлар фонограмма орқали ижро этилади” деб реклама қилиб тургандан кейин улардан яна нимани кутиш мумкин? “Ижро этилади” деган жойда фонограммага нима бор унда? Хуллас, концертга тушиб, хонандаларни тошбўрон қилишга чақирмайман, лекин, яхшиси, фонограммали концертга тушмасликни маслаҳат бераман. Бир ой ўтар-ўтмас, диски чиқади. Ё Озодбекнинг “тириги”ни кўришга шунчалик муштоқмизми? У ҳам бизга ўхшаган одам, ортиқча жойи йўқ, фақат сал сочи камроқ.

Хулоса ўзингиздан...